تصور کنید میخواهید در یک جمعِ غریبه، حرفی را به یکی از دوستانِ خود منتقل کنید. به جز اینکه درِگوشی با او صحبت کنید میتوانید رههای دیگری هم وجود دارند. یکی از مشهورترین راهها استفاده از کد مورس است. کدِ مورس در سالِ ۱۲۱۰ هجری خورشیدی توسط ساموئل مورس معرفی شد. این روشِ کدگذاری در حالِ حاضر برای استفادههای خیلی محرمانه کاربردی ندارد (چون برای افرادِ خبره که با اطلاعاتِ محرمانه سروکار دارند، کاملاً شناخته شده است و حالتِ رمزیِ خود را از دست داده است.) اما برای کارهای معمولیتر، میتواند بسیار کاربردی و حتی سرگرم کننده باشد.
برای استفاده از این روشِ رمزگذاری کافی است به جای حروفِ و اعداد وعلائمِ نگارشی (مانند ویرگول و علامت سؤال و از این قبیل) از نقطه و خطِتیره استفاده کنیم. مثلاً به جای نوشتنِ سیستان، مینویسیم:
. . . . . . . . ـــ . ـــ ـــ .
در جدولِ زیر میتوانید معادلهای مورس را برای حروف و علائم و اعدادِ فارسی ببینید.
مورسِ فارسی
حرف
کد
حرف
کد
علامت
نام
کد
عدد
کد
الف
. ـــ
ص
. ـــ . ـــ
.
نقطه
. . . . . .
۰
ـــ ـــ ـــ ـــ ـــ
ب
ـــ . . .
ض
. . ـــ . .
،
ویرگول
. ـــ . ـــ . ـــ
۱
. ـــ ـــ ـــ ـــ
پ
. ـــ ـــ .
ط
. . ـــ
؛
نقطه ویرگول
ـــ . ـــ . ـــ .
۲
. . ـــ ـــ ـــ
ت
ـــ
ظ
ـــ . ـــ ـــ
:
دونقطه
ـــ ـــ ـــ . . .
۳
. . . ـــ ـــ
ث
ـــ . ـــ .
ع
ـــ ـــ ـــ
؟
علامتسؤال
. . ـــ ـــ . .
۴
. . . . ـــ
ج
. ـــ ـــ ـــ
غ
. . ـــ ـــ
!
علامتتعجب
ـــ ـــ . . ـــ ـــ
۵
. . . . .
چ
ـــ ـــ ـــ .
ف
. . ـــ .
سرِسطر
. ـــ . ـــ .
۶
ـــ . . . .
ح
. . . .
ق
. . . ـــ ـــ ـــ
ـــ
خطِفاصله
ـــ . . . . ـــ
۷
ـــ ـــ . . .
خ
ـــ . . ـــ
ک
ـــ . ـــ
/
ممیز
ـــ ـــ ـــ ـــ ـــ ـــ
۸
ـــ ـــ ـــ . .
د
ـــ . .
گ
ـــ ـــ . ـــ
ـــــــــــــ
خطِزیرِعبارت
. . ـــ ـــ . ـــ
۹
ـــ ـــ ـــ ـــ .
ذ
. . . ـــ
ل
. ـــ . .
()
ابرو
ـــ . ـــ ـــ . ـــ
ر
. ـــ .
م
ـــ ـــ
ز
ـــ ـــ . .
ن
ـــ .
ژ
ـــ ـــ .
و
. ـــ ـــ
س
. . .
ه
.
ش
ـــ ـــ ـــ ـــ
ی
. .
البته به دلیل اینکه در همهٔ زبانها از همین نقطه و خطِتیرهها برای مورس استفاده میشود، یک شکلِ بین المللی برای آن وجود دارد که بهتر است همه از آن استفاه کنند تا مشکلی به جود نیاید. در جدولِ زیر میتوانید جدولِ تبدیلِ مورسِ بینالمللی با حروفِ لاتین را ببینید.
مورسِ بینالمللی
کد
کاراکتر
کد
کاراکتر
. . .
S
ـــ .
A
ـــ
T
. . . ـــ
B
ـــ . .
U
. ـــ . ـــ
C
ـــ . . .
V
. . ـــ
D
ـــ ـــ .
W
.
E
ـــ . . ـــ
X
. ـــ . .
F
ـــ ـــ . ـــ
Y
. ـــ ـــ
G
. . ـــ ـــ
Z
. . . .
H
ـــ ـــ ـــ ـــ ـــ
0
. .
I
ـــ ـــ ـــ ـــ .
1
ـــ ـــ ـــ .
J
ـــ ـــ ـــ . .
۲
ـــ . ـــ
K
ــ ـــ . . .
3
. . ـــ .
L
ـــ . . . .
4
ـــ ـــ
M
. . . . .
5
. ـــ
N
. . . . ـــ
6
ـــ ـــ ـــ
O
. . . ـــ ـــ
7
. ـــ ـــ .
P
. . ـــ ـــ ـــ
8
ـــ . ـــ ـــ
Q
. ـــ ـــ ـــ ـــ
9
. ـــ .
R
مشهورترین پیامِ مورس پیامِ sos است که وقتی به کار می رود که کسی در موقعیتی گرفتار شده است و از طریقِ این پیام درخواستِ کمک میکند.
(پیامِ درخواست کمک به کد مورس بینالمللی): . . . _ _ _ . . .:SOS
کد مورس را میشود به شیوههای دیگری هم استفاده کرد. مثلاً به جای نقطه از روشنوخاموش شدنِ سریعِ نورِ چراغقوه و برای خطِتیره از روشنوخاموش شدنِ چراغقوه با وقفهٔ طولانی استفاده کنیم. همینطور از پلکزدن یا زدن روی میز با دست، و مواردی از این قبیل که جاسوسها و زندانیهای معروفِ زیادی در طول تاریخ از آن استفاده کردهاند و هر کسی با هر دوستی میتواند از این زبانِ رمزگذاریِ جذاب استفاده کند.
در ماشینِ زیر، در قابِ سمت چپ متن خود را بنویسید و روی فلش بزنید تا مورسِ آن را ببینید و برعکس. در قابِ سمتِ راست مورس را بزنید تا متنِ معادلِ آن را ببینید. البته این ماشین در حالِ حاضر فقط به لاتین کار میکند.